Jak oznacza się gatunki stali wg własności i zastosowania?
Aby sprostać różnorodnym wymaganiom technicznym i użytkowym, stworzono wiele gatunków stali o różnorodnych własnościach. Właśnie dlatego istnieje potrzeba standaryzacji i oznaczania gatunków stali według ich właściwości i zastosowań.
System oznaczania stali według norm europejskich
W systemie norm europejskich (EN), gatunki stali są oznaczane za pomocą cyfr, liter i innych symboli. Dla tych oznaczeń przyjęto następujące zasady klasyfikacji gatunków stali wg własności i zastosowania:
- Oznaczenia literowe
Pierwsza litera w kodzie oznacza rodzaj stali lub jej podstawowe zastosowanie. Poniżej przedstawiamy podział literowy w przypadku stali wg norm europejskich (EN):
S - stal konstrukcyjna
P - stal nierdzewna
L - stal do pracy na zimno (walcowania na zimno)
H - stal do pracy na gorąco (walcowania na gorąco)
T - stal narzędziowa
- Oznaczenia cyfrowe
Oznaczenia cyfrowe to zestaw informacji o właściwościach stali, które są przedstawione w formie liczb. W przypadku stali konstrukcyjnych (S), pierwsze dwie cyfry oznaczają minimalną wartość granicy plastyczności, wyrażoną w MPa.
Przykład oznaczenia stali konstrukcyjnej według normy EN 10027 to S355J0. W tym przypadku "S" oznacza stal konstrukcyjną, "355" minimalną wartość granicy plastyczności (355 MPa), a "J0" symbol odporności na udar oraz poziom energii udaru przy temperaturze 0 st. C.
System oznaczania stali według polskiej normy PN
Polska Norma (PN) to system oznaczania gatunków stali, który stosowany był w Polsce przed wprowadzeniem norm europejskich. Warto zaznajomić się z tym systemem, gdyż niektórzy producenci stali konstrukcyjnej nadal go stosują.
- Oznaczenia literowe
Tutaj także wykorzystywane są litery jako podstawowe oznaczenie rodzaju stali lub jej zastosowania. Przykłady takich literowych oznaczeń to R - stal konstrukcyjna, H - stal hartowna czy N - stal nierdzewna.
- Oznaczenia cyfrowe
Oznaczenia cyfrowe w PN przedstawiają różne wartości właściwości stali, takie jak granica plastyczności czy twardość. W przypadku stali konstrukcyjnych, pierwsze dwie cyfry oznaczają minimalną wartość granicy plastyczności, a następne dwie cyfry - udarność przy danej temperaturze.